امام زمان (ع) فرمودند وظیفه ماست که به محبین رسیدگی کنیم
📿📚📿📚﷽📚📿
📚📿📚📿
📿📚📿
📚📿
📿
📚داستان واقعی
امام زمان فرمودند وظیفه ی ماست که به محبین مان رسیدگی کنیم
✍حکایتِ دلدادگی یک جوان شیعه ی ایرانی به دختر دانشجوی مسیحی است، خانمی که ماجرای شنیدنی خودش را اینچنین بیان میکند : من مسیحی بودم تا روزی که یکی از دانشجوهای ایرانی به خواستگاریم آمد. او گفت من شیعه هستم و شرط ازدواجم با شما این است که شما هم شیعه شوید. فرصتی خواستم تا پیرامون اسلام و تشیع تحقیق کنم. بعد از تمام تحقیقاتم همسرم هم پزشک شده بود. خیلی کمکم کرد و همه ی مسائل برایم حل شد جز یک مسأله و آن موضوع طول عمر امام زمان (علیه السلام) بود.
ما با هم ازدواج کردیم و بعد از چند سال به حج مشرف شدیم. در منی که برای رمی جمرات می رفتیم، همسرم را گم کردم. از هر کس با زبان انگلیسی نشانی می پرسیدم، نمی دانست. خسته شدم و گوشه ای با حال غربت نشستم. ناگهان آقائی در مقابلم آمد که با لهجه ی فصیح انگلیسی صحبت می کرد. به من گفت: بلند شو برویم رمی جمرات را انجام بده. الآن وقت می گذرد. بی اختیار دنبالش راه افتادم و رمی جمرات را انجام دادم. بعد از رمی جمرات، آن آقا مرا به خیمه رساند. خیلی از لطفش تشکر کردم. او به هنگام خداحافظی فرمود: «وظیفه ی ماست که به محبان خود رسیدگی کنیم». «در طول عمر ما شک نکن». «سلام مرا هم به دکتر برسان».
قربانشان رَوَم مولایِ ما نسبت به زنانِ امتشان غیرت دارند، اما آقا جان! اینروزها بیشتر از آنکه دردِ غربتِ شما و زخم های دلتان برایمان مهم باشد، قیمت دلار و سکه برای مان مهم شده است، ای وای بر ما،خدا کند که فقط شرمنده ی روی ماهتان نشویم در صحرای محشر، که نگویند مهدی هم مانند جدّش حسین غریب بود، خودتان دستمان را بگیرید که طوفانِ آخرالزمان مارا با خود نبرد الدَّخیل حضرت دلبر،الدَّخیل…
برگ زردی با سماجت شاخه را چسبیده بود
دستهای خویش و دامان تو ام آمد به یاد
📚نقل از کتاب میرِ مهر ص۳۵۵
❤️ الّلهُــمَّ عَجِّــلْ لِوَلِیِّکَــــ الْفَــرَج ❤️
قحط غیرت در آخرالزمان
🔻قحط غیرت در آخــــــــــــرالزّمان…
🌕 امیرالمومنین علی علیهالسلام مردم آخرالزّمان را اینچنین توصیف نمودهاند:
مرد از همسرش انحرافات جنسی را میبیند و اعتراضی نمیکند، از آنچه از طریق خود فروشی به دست آورده میگیرد و میخورد؛ اگر انحراف سراسر وجودش را فرا گیرد، اعتراض نمیکند، به آنچه انجام میشود و در حقش گفته میشود گوش نمیدهد. پس او کسی است که دیوّث است.(کسی که بیگانگان را بر همسر خود وارد میکند.)
📗الزام الناصب، ج ۲ ص ۱۵۴
📗يوم الخلاص، ج ۱، ص ۳۸۵
این دسته از زنان، مردان و جوانان آخرالزمانی، نه تنها حیا و غیرت خویش را از دست میدهند، بلکه به نداشتن آن نیز افتخار میکنند.
امام علی (ع)
داستان قوم لوط
📚داستان قوم لوط
امام باقر (ع) : قوم لوط بهترین خلق خدا بودند و یکی از کارهای نیک انها این بود که در انجام کارهای خیر با هم متحد بودند و همه اقدام به انجام ان کارها می کردند شیطان به اتحاد انها در کارهای نیک حسد برده و برای به انحراف کشیدن قوم لوط سعی فراوانی نموده و پی فرصتی مناسب می گشت که انها را فریب دهد تا اینکه به فکر افتاد که اول باید زراعت و کشاورزی مردم را خراب کند و میوه های انها را تباه کند
و به این کار مشغول شد.مردم هر صبح که به باغ و مزرعه خود می رفتند مشاهده می کردند که زمینهایشان خراب و میوه هایشان تباه شده است. مردم باهم گفتند که:باید کمین کنیم و ان کسی را که زراعت ما را خراب می کند شناسایی و مجازات کنیم.
وقتی کمین کردند،دیدند جوانی زیبا،خوشرو،و خوش لباس آمد و مشغول خراب کردن زراعت و میوه های انان شد مردم او را دستگیر کردند و گفتند:ای جوان آیا تو زراعت مارا خراب می کنی و حاصل مارا تباه می نمایی؟جوان با کمال جرات و شهامت و شجاعت گفت:بلی ،من هستم که هر شب باعث خرابی زمین و از بین رفتن محصول شما می باشم،مردم همه متفق القول شدند که باید این جوان خرابکار را به قتل برسانیم بنابر این او را به دست شخصی سپردند که شب از او نگبانی کندو فردا صبح جمع شوند و او را به قتل برسانند
آن شخص جوان را به خانه بردند و در رختخوابی در خانه خود خواباند .نیمه شب ان جوان شروع به فریاد و گریه کرد و به صاحب خانه گفت :من هر شب روی شکم پدرم می خوابیدم و امشب تنها هستم و می ترسم .صاحب خانه هم بی خبر از همه چیز گفت:نترس،امشب بیا روی شکم من بخواب آن ملعون با صاحب خانه کاری کرد که او را مجبور به لواط نمود،اول دستور داد که صاحب خانه با او لواط کند و بعد هم خود با صاحب خانه لواط کرد و فرار نمود صبح مردم جمع شدند که جوان خراب کار را اعدام کنند صاحب خانه دستور داستان شب گذشته را برای آنها تعریف کرد.مردم این عمل را یاد گرفتند و با یک دیگر انجام دادند و کار به جایی رسید که زنان خود را رها کرده و هر کس وارد شهرشان می شد ،با او این عمل زشت را انجام میدادند وقتی شیطان متوجه شد که مردم به این عمل حیوانی عادت کردند و دیگر سراغ زنان خود نمی روند به فکر افتاد تا زنان آنها را هم منحرف گرداند.
در این جا بود که خود را شبیه زن زیبا و خوش قیافه در اورده امد پیش زنان ان شهر و گفت:شنیدم مردان شما زنان خود را رها کرده و با یک دیگر عمل ننگین لواط را انجام می دهند گفتن : آری چنین است مدتهاست که مردان ما سراغ ما دیگر نمی آیند و عمل زنا شویی مارا ترک کرده اند.بعد گفت اکنون که مردان شما با هم لواط میکنند شما نیز با هم مساحقه (هم جنس بازی) را انجام دهید و بعد زنان هم به این عمل عادت کردند و به موعظه ها و نصیحت حضرت لوط گوش ندادند ،خداوند ۳فرشته مقرب خود را یعنی میکائیل،جبرائیل،و اسرافیل را برای هلاکت انها فرستاد .این ۳فرشته هم نزدیکی های صبح شهر را به اسمان برده و رها کردند بعد از ان سنگ از اسمان بر انآن شهر به باریدن گرفت و همه به هلاکت رسیدند.
سازماندهی اغتشاشات اخیر با موساد بود
⭕️طائب: سازماندهی اغتشاشات اخیر با موساد بود
رئیس سابق سازمان اطلاعات سپاه:
🔹طرح و برنامهریزی اسرائیلیها برای ایجاد اغتشاش در ایران این بود که این برنامه با دو موضوع «حجاب» و «مسائل معیشتی» از مهرماه شروع شود و حتی در این طرح، یگانها را هم مشخص کرده بودند. جریانهای مارکسیستی در دانشگاهها موضوع حجاب و جریانهای فتنهگر مسائل معیشتی را مطرح کنند و موضوع را از دانشگاهها شروع کنند و به میان فرهنگیان و سپس میان سایر اقشار ببرند تا به این ترتیب، موضوع را از «قشری» به «قومی» و از قومی هم به «مذهبی» تبدیل کنند و در انتها هم حمله به مراکز حساس را انجام دهند.
🔹ما در عمل حادثه درگذشت مهسا امینی روی داد. در این ماجرا شاهد غفلتی در روایت ماجرای صحنه حادثه بودیم و دشمن، این روایت را به دست گرفت، روایت را به دروغ انجام داد و با فریبکاری به تحریک احساسات مردم پرداخت و آن طرحی را که قرار بود از دانشگاهها شروع کند به جلو انداخت. سپس آنها مسائل را به حوزه قومی کشاندند و از قوم کرد به لر و از قوم لر به بلوچ و سپس به قوم ترک با موضوعی که در اردبیل درست کردند، کشاندند.
🔹آخرین پرده از این نمایش هم قرار بود در اهواز انجام شود و طی آن در صحنهای یک فرد عرب را هدف قرار بدهند؛ البته خوشبختانه دو سه روز پیش تیمی که مجری این توطئه بود، دستگیر شدند.
🔹زمان بازگشایی دانشگاهها رسید و دشمنان، طرح خود را در دانشگاهها انجام دادند و سپس قرار بود ماجرا را به مدارس برسانند. آنها قرار بود در انتهای ماجرا به سراغ بازداشتگاهها بروند و به عنوان نماد پیروزی بگویند که درب بازداشتگاهها را هم باز کردیم. دشمنان برای چند بازداشتگاه در چند شهر برنامهریزی کردند که یکی از آنها اوین بود؛ اما آنها در نهایت در اجرای این نقشه شکست خوردند.
🔹آمریکاییها گفتند که در این ماجرا برآورد ما نسبت به توانمندی خودمان در داخل کشور ایران و در خصوص فضای حاکم بر ایران اشتباه بود. آنها شکست را میپذیرند، ولی نه پایان ماجرا را و میخواهند آن را تا پایان انتخابات اسرائیل و آمریکا طول بدهند؛ لذا آن را رها نمیکنند و مابقی بستگی به ما دارد که چگونه با آنها برخورد کنیم. ما باید برخورد مناسبی با غرب داشته باشیم تا برای ما بازدارندگی ایجاد کند و آنها مجبور شوند که این ماجرا را رها کنند؛ وگرنه آنها خیال رها کردن آن را ندارند.
نگران آقا خامنه ای نباش
⭕️ نگران آقای خامنهای نباش!
🔹 عزیزی نقل میکرد در بهشت زهرا تهران بودم، پیرمرد باصفایی دیدم که با ادب خاصی بالای این مزار ایستاده و دعا میخونه، نگاهم بهش بود و مدّتها که دور زدم دیدم دست به سینه هنوز بالای مزار هست، بعد پایان دعا و ذکر متوجه من شد. صدام کرد و گفت: پسرم ازت میخوام هروقت اومدی برای این شهید فاتحه بخونی.
گفتم چشم، میشه خواهش کنم دلیلش رو بگید.
گفت من سالها بود بعد از فتنه۸۸ برای حضرت آقا و سلامتی جسمی و تعرض احتمالی به جانشان خیلی نگران بودم و اضطراب درونی داشتم، روزی شهیدی با همین شمایل به خوابم اومد و شماره ردیف و قطعه هم بهم گفت. ازم پرسید چرا نگران آقای خامنهای هستی؟! نگران نباش من خودم محافظش هستم. بار اوّل توجهی به خواب نکردم تا اینکه دوباره همان خواب تکرار شد، همان هفته پنجشنبه با حفظ کردن شماره ردیف و قطعه اومدم بهشت زهرا و دقیقاً همان چهره رو روی قبر دیدم، دیدم تو توضیحات شهید نوشته «محافظ رئیس جمهور محترم حجت الاسلام سید علی خامنهای».
⭕️ از اون موقع به بعد دیگه خوفی از تعرض به جان آقا ندارم و در عوض مدام به این شهید سر میزنم و دعاگوش هستم، به هرکسی هم که بتونم میگم.
💐شک نکنیم که عنایت الهی و نگاه شهدا کشور ما را از خطرات محافظت میکند.
🌷حضرت امام فرمودند: مسلم خون شهدا اسلام و انقلاب را بیمه کرده است.
تمام دین خود را از حضرت فاطمه (س) بگیرید
⭕️تمام دین خود را از حضرت فاطمه بگیرید! (به روایت و اعتراف اهل سنت)
🌕 آلوسی، عالم مشهور اهل سنت عمر، در مورد دلیل افضلیت حضرت فاطمه سلام الله علیها بر تمامی زنان عالم، مینویسد: «فاطمهی بتول، افضل زنان گذشته و آینده است، چون پاره تن و وجود رسول خداست، حتی بنابر قول به اینکه حضرت مریم نبی باشد، باز حضرت فاطمه بر او افضلیت دارد، زیرا بضعیت از روح وجود است و من ندیدم سید همه موجودات با چیزی مقایسه بشود، و از این بیان، افضیلت حضرت زهرا سلاماللهعلیها بر عایشه نیز مشخص میشود.»
✅ پیامبر صلی الله علیه و آله میدانست که دخترش مدت زیادی زنده نمیماند، و اگر میدانست که حضرت فاطمه سلاماللهعلیها بیشتر عمر میکند، چه بسا میگفت که تمام دین خود را از فاطمه سلاماللهعلیها بگیرید؛
کلام آلوسی چنان محکم، متقن و کامل است که به توضیح اضافهای احتیاج ندارد.
📗روح المعانی، آلوسی، ج۳، ص۱۵۵
۳ اصل مهم درباره زن و آزادی از امام خمینی(ره)
⭕️سه اصل مهم درباره زن و آزادی از امام خمینی و تاکید بر راهبرد انقلاب اسلامی!
1⃣ کرامت زن یک اصل است نه تشریفات. کرامت زن هم به آزادی اوست، نه محترمانه دستگیر یا جریمه شدنش!
2⃣ بین آزادی غربی زن، با آزادی الهی او، رابطه آلاکلنگی است. هرچه بیشتر در مقدرات اساسی مملکت دخالت داده شود، به مقام زن نزدیکتر و بالتبع از عروسک و ملعبه شدن فاصله می گیرد.
3⃣ قوانین محدودیت بخش اسلام در جانب آزادی غربی، برای تحقق بیشتر مقام زن و افزایش حضور در مقدرات اساسی است.
⬅️ در مقام امتثال، همان نظم و نسبت باید رعایت شود:
آزادی سیاسی بیشتر زن، آلترناتیو(جایگزین) آزادی جنسی او و راه حل انقلاب اسلامی در تقابل با فرهنگ برهنگی غرب است!
• گزینه متحجرین، خانه نشینی زن و حداکثر فعالیت های مذهبیِ صرف او بوده است!
• گزینه روشنفکری درون نظام هم حضورهای اجتماعیِ ویترینی زن با تم حجاب بوده است!
🚺 دشمن اینبار می خواهد با آزادی جنسی (کشف حجاب یا اعتراضِ برهنه) از زن معاصر ایرانی مداخله سیاسی در مقدرات اساسی (مثل نفی اسلام فقاهتی و…) بگیرد! این یعنی مصادره راه جایگزین انقلاب اسلامی برای هدف خود!
• بازی او به #لحاظ_راهبردی با افزایش کرامت و آزادی سیاسی زن در طُرق عقلایی(ظرفیت های قانون اساسی) و انسانی(نه جنسیتی) شکست می خورد.
• رها گذاشتن این راهبرد به هر بهانه، و #صرفاً توجه به تاکتیک های ویترینیِ جمع کردن کشف حجابهای اخیر، عملیات ناقص متحجرین؛ و کارهای نمایشی با زن ورزشی و هنری هم پدافند ناقص جریان روشنفکرِ درون نظام است.
وحدت
مقام عظمای ولایت حضرت آیتالله خامنهای در رابطه با اهمیت و حدود وحدت میفرمایند:
«نکتهای که من مکرر بر آن پا میفشارم، این است که در بین فرق اسلامی یک
نقطه وجود دارد که در آن نقطه، هیچ اختلاف بین فرق اسلامی نیست … و آن
محبت و ارادت به نبی مکرم اسلام است. این، یک نقطه اجتماع و اتحاد است و
روی آن بایستی تلاش بشود… امروز مسلمانان وحدت اسلامی را جدی بگیرند.
وحدت اسلامی هم معنایش معلوم است. مقصود این نیست که مذاهب، در یک مذهب حل
بشوند، بعضیها برای اینکه اتحاد مسلمین را تحصیل نمایند، مذاهب را نفی
میکنند، نفی مذاهب، مشکلی را حل نمیکند: اثبات مذاهب، مشکلات را حل
میکند. همین مذاهبی که هستند، هر کدام در منطقه خودشان، کارهای معمولی
خودشان را انجام بدهند: اما روابطشان را با یکدیگر حسنه کنند».
روایاتی پیرامون وحدت و پرهیز از تفرقه و پراکندگی
قرآن خطاب به مسلمین میفرماید: «واعتَصموا بحَبلِ اللهِ جمیعاً و لاتَفَرَّقوا»و همگی به ریسمان الهی چنگ زنید و پراکنده نشوید». درباره اینکه منظور از «حبل الله» چیست؟ مفسران احتمالات مختلفی ذکر کردهاند: بعضی میگویند منظور از آن قرآن است و بعضی میگویند اسلام، و بعضی دیگر گفتهاند منظور خاندان پیامبر و ائمه معصومین هستند.
ولی این تفسیرها، هیچ کدام با یکدیگر اختلاف ندارند، زیرا منظور از ریسمان الهی هرگونه وسیله ارتباط با ذات پاک خداوند است، خواه این وسیله، اسلام باشد، یا قرآن، یا پیامبر و اهل بیت او و به عبارت دیگر تمام آنچه گفته شد، در مفهوم وسیع «ارتباط با خدا» که از معنی «حبل الله» استفاده می شود، جمع است.
مرحوم علامه طباطبایی در ذیل آیه فوق روایتی را از پیامبر اکرم(ص) نقل میکند که ایشان میفرمودند: «حبل الله» که از آسمان به زمین کشیده شده، همان کتاب خداست و در حدیثی دیگر نیز فرمودهاند: این قرآن سبب رابطهای است که یک طرفش به دست خدا و سر دیگرش به دست شماست، پس به آن تمسک کنید که اگر تمسک کنید نه هرگز از بین میروید و نه هرگز تا ابد گمراه میشوید.
پیامبر اکرم(ص) همچنین فرمودند: «کسی که یک وجب از جماعت خارج شود، قلاده اسلام را از گردن خود باز کرده، مگر آنکه دوباره به جماعت برگردد و کسی که از دنیا برود در حالی که در تحت رهبری کسی که جامعه را رهبری میکند نباشد، به مرگ جاهلیت مرده است».
این روایات و روایات دیگر که در ذیل آیه مذکور، در این تفسیر و تفاسیر دیگر آمده است، همچون آیه فوق و آیات دیگر، دستور به وحدت دادهاند و از تفرقه و پراکندگی نهی کردهاند.
#لبیک یا خامنه ای….
اهداف تحقیق
نخستین هدف در مطالعه علمی ، دانا افزایی و پربار کردن بدنۀ شناخت و معرفت بشری در زمینه ای معین است این گذشته ، هدف تحقیق می تواند حول شناسایی عوامل و نیروهای تاثیر گذار بر پدیده یا رخداد مورد مطالعه و همچنین راههای بهینه سازی وضعی و یا چاره جویی برای مساله یا معضل مورد بررسی طراحی شود.
ضرورت انجام تحقیق
ضرورت مطالعه در زمینه های معین راپیش ازهر چیز ناشناخته بود کلیت و یا ابعادی از پدیده یا رخداد مورد بررسی تعیین می کند در برخی از موارد ضرورت مطالعه از طریق فوریت حل مساله و یاچاره جویی برای معضالت خاص مبتلا به توجیه می شود در این ارتباط ، توضیح ضرورت هر مطالعه با اهداف متصور وتعیین شده آن برای بستگی مستقیم دارد.
سوالات و فرضیه تحقیق
برای توجه و جهت دادن به روند بررسی خود ، پرسشهایی مطرح می سازدآشکار است که هرقدراطلاعات محقق نسبت به مساله مورد بررسی بیشتر باشد ، بهتر می تواند به طرح سوالات مناسب درباره مسالهمورد تحقیق بپردازد به این ترتیب محقق می کوشد تا بر اساس دانسته ها و اطلاعات اولیه خود دربارۀ ماهیت، ویژگیها و روندهای حاکم بر رخداد یا پدیده مورد بررسی و یا عوامل و نیروهای اثرگذاربرآن، به طرح
پرسشهایی دربارۀ آن بپردازد این پرسشها که برای توجه وجهت دادن به روند بررسی مطرح می گردند ، با چرا ؟ چگونه ؟ و چه چیز ؟ شروع می شوند
به دنبال آن ، محقق لازم است برای سؤالات خود ، پاسخ یا پاسخهای مناسب و درخور ارائه نماید بیانعلمی این گونه پاسخها در قالب عبارات منطقی رافرضیه می نامند به عبارت دیگر ، فرضیه حکم یا گمانه ای
زیرکانه و علمی است که محقق دربارۀ ماهیت ، ارتباط و چگونگی شکل گیری اولیه ، تحول و آینده ی یک پدیده یا رخداد ابراز می دارد
به این ترتیب ، هر فرضیه قاعدتاً باید دارای ویژگیهای زیر باشد:
الف) ازنظر علمی روشن و در عین حال ، استوار و منطقی باشد.
ب) در چارچوب مباحث علمی قابل توجیه و ادراک باشد.
ج) از نظر روش شناسی و شیوه های تحقیقاتی قابل بررسی و پیگیری باشد.
بیان مسئله و موضوع تحقیق
مساله تحقیق خود حول موضوعی از موضوعات مختلف دور خواهد زد؛ یعنی محقق باید قادر باشد در چارچوب موضوع یا به عبارت بهتر : مقوله یا قضیه ای کلی ، مساله ای یافته ، به تدوین آن بپردازد مثالً در قالب مقوله ً جمعی شهری ً ممکن اس توجه محققی به مساله ً مهاجرتهای ناخواستۀ روستائیا به شهرها ً جلبگردد و یا در قالب قضیۀً چشم اندازهای طبیعیً، به مسالهً تخریب اراضی و گسترش فرسایش خاک ً توجه نماید.به این ترتیب ، هر تحقیق علمی عملا با طرح و تدوین یک مساله آعاز می گردد ، زیرا که هدف غایی انجام هر تحقیق ، اساساً ، یافتن پاسخ مناسب برای جنبه های مجهول یک مورد و یا چاره جویی مناسب برای مسائل و مشکلات موجود است بیان دقیق مساله ، یا آنطور که معمولانوشته می شود ، محقق باید از میان پیچیدگی رخدادهای مورد مشاهده ، موارد مهم و مرتبط تعیین کننده را که به بهترین وجه در تبیین مساله مورد بررسی به کار می آیند، انتخاب نماید به عبارت دیگر ، بتواند از این طریق ، ارتباطات بنیادی موجود میان عناصر گوناگون پیچیدگی مساله را نشان دهد.
انواع تحقیق
تحقیق علمی انواع گوناگونی دارد انواع تحقیق علمی را می توان به طرق مختلف و بر مبنای معیارهای متنوع تعیین نمود در آمار های تحقیقاتی ، از جمله فرم طرح پایان نامه تحقیق تحصیلی ، معمولا انواع زیرپیش بینی
شده اس که در اینجا تعریف هریک ازآنهامطرح می گردد :
الف) مطالعه کاربردی :
این نوع مطالعه به تحقیقاتی گفته می شود که به منظور تدوین و گسترش مهارتها و شیوه های جدید و نیز حل مسایل مربوط به موضوع یا محدودۀ مورد بررسی طراحی و اجرا شود
ب) مطالعات نظری :
این گونه مطالعات غالباً با هدف افزایش شناخت علمی نسبت به رخدادها و پدیده ها ، در پی اثبات صحت و
سقم داوریها ، فرضیات ، نظریه ها ، و احکام علمی است
ج)مطالعات بنیادی :
این نوع مطالعه ازلحاظ پای بندی به مباحث محض علمی ، به مطالعات نظری شباهت دارد با این تفاوت که
نظریه پردازی را با میدان تجربه ازطریق بررسی های میدانی در هم می آمیزد و از این لحاظ در پی محک زدننظریه در میدان عمل است.
عنوان بندی تحقیق
نوان بندی تحقیق:
انتخاب عنوان تحقیق نخستین گاح در طراحی تحقیق به شمار می رود عنوان تحقیق باید روشن ، موجز وفشرده و گویای مساله مورد بررسی باشد برای تعمیق بیشتر بررسیها و تحدید مناسب دامنۀ تحقیق ،لازم است قلمرو تحقیق هم از نظر مکانی و هم از نظر زمانی محدود گردد
در همین ارتباط ، گاهی بر جنبه یا جنبه های معینی از موضوع تحقیق تاکید می شود ؛ در این گونه موارد ،
پس از عنوان اصلی تحقیق ، ازعبارت ً با تاکید بر … ً استفاده می شود در برخی موارد دیگر ، عنوا تحقیق بامورد شناسی همراه می شود که در این گونه موارد ، پس از عنوان اصلی ،ً لفظ مورد …ً به کار می رود
آشنایی با مراحل تحقیق
2. شناسایی منابع تحقیق
پس از انتخاب موضوع تحقیق باید براى یافتن منابع مناسب در باره آن به جستجو پرداخت. یافتن منبع براى تحقیق نیازمند داشتن کلید واژه و آشنایى با کتابخانه و انواع منابع موجود در آن است.
کلید واژه چیست؟
کلید واژه ها، مفاهیم و عناوینى هستند که منابع موجود در کتابخانه، بر آن اساس رده بندى می شوند. بنابراین یافتن کلید واژه ها در واقع یافتن کلید رمز دستیابى به کتاب هاى مورد نظر است. بنابراین اگر به تعدادى کتاب در زمینه «تاریخ قیام تنباکو» نیاز داشته باشید، باید از قبل بدانید که این نوع کتابها را معمولا تحت چه عناوینى رده بندى مى کنند.
کلید واژهها را از راههاى مختلفى مىتوان به دست آورد؛ به طور معمول، در عبارت موضوع تحقیق مفاهیمى وجود دارد که کلید واژه هستند. به عنوان مثال، عبارت «قیام تنباکو» خود ممکن است کلید واژه باشد؛ براى بررسى این مساله مىتوان به کتابهایى با نام «سر عنوان موضوعى» مراجعه کرد. این کتاب که معمولاً در هر کتابخانه ای وجود دارد، مىتواند تمامى کلید واژههاى به کار رفته در کتابخانه را به شما معرفى کند.
راه دیگر دسترسى به کلید واژه ها، جستجو در عناوین کلى تر است. به عنوان مثال براى یافتن کتاب مورد نظر در باره «قیام تنباکو» مى توان در کلید واژه «تاریخ معاصر ایران» یا «نهضت هاى اسلامى در ایران» جستجو کرد. حدس و گمان شخصى هم مى تواند در یافتن کلید واژه مناسب به محققین کمک کند. همچنین پرسش از کتابداران مى تواند راهنماى خوبى براى یافتن کلید واژه ها باشد، البته به شرطى که این افراد در کار خود متخصص باشند.
اکنون پس از یافتن کلید واژه ها مى توان به سراغ کتابخانه رفت. در این مرحله چنانچه مرکز اطلاع رسانى رایانه ای در اختیار باشد، مى توان با ارائه کلید واژه ها به این مراکز، کتابهاى مورد نیاز را شناسایى کرد؛ در غیر این صورت به ناچار باید با مراجعه به برگه دان هاى موجود در کتابخانه ها، کتابهاى مورد نیاز را شناسایى کرد. برگه دانها قفسه هاى کوچکى هستند که کارت هاى معرفى کتابها به ترتیب حروف الفبا در آنها قرار داده شده است.
برگه دان ها
..
2. شناسایی منابع تحقیق
پس از انتخاب موضوع تحقیق باید براى یافتن منابع مناسب در باره آن به جستجو پرداخت. یافتن منبع براى تحقیق نیازمند داشتن کلید واژه و آشنایى با کتابخانه و انواع منابع موجود در آن است.
کلید واژه چیست؟
کلید واژه ها، مفاهیم و عناوینى هستند که منابع موجود در کتابخانه، بر آن اساس رده بندى می شوند. بنابراین یافتن کلید واژه ها در واقع یافتن کلید رمز دستیابى به کتاب هاى مورد نظر است. بنابراین اگر به تعدادى کتاب در زمینه «تاریخ قیام تنباکو» نیاز داشته باشید، باید از قبل بدانید که این نوع کتابها را معمولا تحت چه عناوینى رده بندى مى کنند.
کلید واژهها را از راههاى مختلفى مىتوان به دست آورد؛ به طور معمول، در عبارت موضوع تحقیق مفاهیمى وجود دارد که کلید واژه هستند. به عنوان مثال، عبارت «قیام تنباکو» خود ممکن است کلید واژه باشد؛ براى بررسى این مساله مىتوان به کتابهایى با نام «سر عنوان موضوعى» مراجعه کرد. این کتاب که معمولاً در هر کتابخانه ای وجود دارد، مىتواند تمامى کلید واژههاى به کار رفته در کتابخانه را به شما معرفى کند.
راه دیگر دسترسى به کلید واژه ها، جستجو در عناوین کلى تر است. به عنوان مثال براى یافتن کتاب مورد نظر در باره «قیام تنباکو» مى توان در کلید واژه «تاریخ معاصر ایران» یا «نهضت هاى اسلامى در ایران» جستجو کرد. حدس و گمان شخصى هم مى تواند در یافتن کلید واژه مناسب به محققین کمک کند. همچنین پرسش از کتابداران مى تواند راهنماى خوبى براى یافتن کلید واژه ها باشد، البته به شرطى که این افراد در کار خود متخصص باشند.
اکنون پس از یافتن کلید واژه ها مى توان به سراغ کتابخانه رفت. در این مرحله چنانچه مرکز اطلاع رسانى رایانه ای در اختیار باشد، مى توان با ارائه کلید واژه ها به این مراکز، کتابهاى مورد نیاز را شناسایى کرد؛ در غیر این صورت به ناچار باید با مراجعه به برگه دان هاى موجود در کتابخانه ها، کتابهاى مورد نیاز را شناسایى کرد. برگه دانها قفسه هاى کوچکى هستند که کارت هاى معرفى کتابها به ترتیب حروف الفبا در آنها قرار داده شده است.
برگه دان ها
برگه دانها معمولاً بر اساس سه محور تنظیم مى شود: بر اساس موضوع منبع، بر اساس نام مؤلف و نویسنده منبع و سرانجام بر اساس نام و عنوان منبع. البته باید توجه داشت که رده بندى موضوعى، کار برد بیشترى دارد زیرا دانشجویان و محققین معمولاً پس از انتخاب موضوع و ساختن کلید واژه ها، نیازمند شناسایى منابع مناسب هستند بنابراین در این شرایط، تنها چیزى که در اختیار دارند موضوعى است که مى خواهند پیرامون آن تحقیق کنند.
با استفاده از بر گه دانها و اطلاعات موجود در بر گه هاى معرفى کتاب، مى توان بخشى از منابع مورد نیاز را شناسایى کرد. در این مرحله پس از شناسایى هر کتاب باید مشخصات کامل هر منبع و آدرس کتابخانه اى آن را یادداشت نمود تا به هنگام لزوم به اصل کتاب مراجعه شود. البته براى شناسایى منابع، امکانات دیگرى نیز در کتابخانه وجود دارد که آشنایى با آنها بسیار ضرورى است. این امکانات معمولاً در سالن مرجع کتابخانه ها وجود دارند و امانت داده نمى شوند بلکه محققین مى توانند از آنها در خود کتابخانه استفاده کنند.
کتابشناسی ها
کتابشناسى ها، از جمله منابع مرجعی هستند که فهرست کتابهاى منتشر شده در مقطع زمانى خاص یا در باره موضوع مشخصی را معرفى مى کنند. کتابشناسى ها انواع گوناگونى دارند؛ به عنوان مثال در برخى از این نوع کتابها ضمن معرفى مشخصات کتاب منتشر شده، توضیحاتى نیز پیرامون محتواى کتاب ارائه مى شود(کتابشناسى هاى توصیفى).
مجله نمایه
براى دسترسى به آدرس مقالات و مطالبى که ممکن است در نشریات مختلف پیرامون موضوع مورد تحقیق نوشته شده باشد، مىتوان از نشریاتى که معمولا به نام «نمایه» یا «فهرست مقالات فارسى» منتشر می شوند، استفاده کرد. نمایه ها نیز انواع و اقسامى دارند که مهم ترین آنها از سوى «دبیرخانه هیأت امناى کتابخانه هاى عمومى کشور» منتشر مى شود و کلیه اطلاعات مربوط به مقالات منتشر شده در نشریات تحت پوشش را به صورت ماهانه معرفى مىکند.
بنابراین از طریق برگه دانها، کتابشناسى ها و نمایه ها مى توان منابع مورد نیاز را شناسایى کرد. در این مرحله باید لیست کاملى از منابع شناسایى شده تهیه نمود و برخى از منابع مهم را نیز مورد بررسى اجمالی قرار داد. پس از تهیه لیست منابع باید براى نوشتن طرح تحقیق آماده شد ولى قبل از ورود به این مرحله باید با چگونگى طبقه بندى کتابها در کتابخانه ها آشنا شد.
آشنایی با روشهای طبقه بندى منابع در کتابخانه
در کتابخانه ها از روشهاى مختلفى براى طبقه بندى انواع منابع موجود در آن، چه به صورت علمى و چه به صورت غیر علمى، استفاده می گردد. امروزه در بیشتر کتابخانه ها از دو روش دیویى و روش کنگره برای طبقه بندی منابع استفاده می شود.
1. روش دیویى
ملویل دیویى (1931-1851) مبتکر این روش است. روش دیویی به روش اعشارى یا دهدهی نیز مشهور است زیرا در این روش، کلیه دانش های بشرى به ده طبقه اصلى تقسیم می گردد؛ هر طبقه نیز به ده بخش و هر بخش را نیز به ده قسمت تقسیم گردیده است. ده طبقه اصلى تقسیمات دیویى به شرح زیر است. بخشها و قسمت هاى بعدى را مى توان در کتابچه هایى که این تقسیمات را به طور مفصل شرح داده اند مورد مطالعه قرار داد.
2. روش کنگره
در این روش کلیه معارف بشرى به 21 طبقه اصلى تقسیم شده است و براى مشخص کردن این طبقات از یکدیگر، از حروف الفباى انگلیسى استفاده مى گردد. براى مشخص کردن رده هاى جزئى تر نیز از ترکیبى از حروف و عدد استفاده مى شود.
آشنایى با انواع منابع مرجع در کتابخانه
مهم ترین قسمت هر کتابخانه از دیدگاه یک محقق، قسمتى است که منابع مرجع در آن نگهدارى می شود. منابع مرجع، کتاب یا دیگر مواد کتابخانه اى هستند که براى یافتن اطلاعات معین و محدودى تهیه و تنظیم شدهاند. هدف از مراجعه به این منابع، خواندن تمام صفات آن نیست؛ بلکه بیشتر این دسته از منابع در حکم راهنما و واسطه دستیابی ما به منابع مورد نیاز می باشند مانند کتابشناسی ها و نمایه ها.
البته برخی از منابع مرجع مانند واژه نامه ها و دایرة المعارف ها، حاوی اطلاعات اولیه و بسیار ضروری هستند ؛ به همین دلیل، بسیار شایسته است که هر محققی در ابتدای کار و به عنوان نخستین گام در شناسایی منابع تحقیق به آنها مراجعه کند. بنابراین منابع مرجع یکى از مهم ترین ابزارهاى تحقیق است و هر محققى باید با انواع و شیوه استفاده از هر کدام از آنها به خوبى آشنا باشد.
ویژگی هاى منابع مرجع
1. نخستین ویژگی منابع مرجع آن است که همه مطالب آن خوانده نمى شود، بلکه محقق در صدد یافتن اطلاعات خاصى از درون آن است.
2. اطلاعات آن، کوتاه و مختصر است و تنها نکات اساسى و مهم در آن قید شده است.
3. در محلی مستقل و جداگانه به نام سالن مرجع، بایگانى مىشود.
4. استفاده از این منابع تنها در کتابخانهها میسر است؛ یعنى امانت داده نمىشوند.
5. در تدوین و نگارش منابع مرجع، به علت حجم و گستردگى زیاد آن، معمولاً تعداد زیادی از محققین ، کارشناسان و نویسندگان با تجربه شرکت دارند.
6. در استفاده از این منابع، جدیدترین آنها همیشه باید مورد نظر باشد.
7. روش تنظیم آنها ممکن است الفبایى، موضوعى یا به ترتیب تاریخى باشد.
منابع مرجع مستقل و وابسته
منابع مرجع از نظر شیوه ارائه اطلاعات به دو دسته منابع مرجع مستقل و وابسته تقسیم شود. منابع مرجع مستقل منابعى هستند که به صورت مستقیم به سوال هاى محققین پاسخ مىدهند؛ یعنى حاوى اطلاعات مورد نیاز آنهاست. منابعی چون واژه نامه ها، دایرة المعارف ها، دانشنامه ها جزوه منابع مستقل به شمار می آیند. اما منابع مرجع وابسته، منابعى هستند که تنها آدرس و مشخصات کتاب شناختى نشریات ادوارى و سایر منابع غیر کتابى را ارائه می دهند. منابعی چون فهرست مقالات فارسی، انواع نمایه ها و کتابشناسى ها را می توان از این دسته از منابع مرجع دانست.
منابع مرجع عمومی و تخصصی
منابع مرجع همچنین از نظر حدود و دامنه اطلاعات موجود نیز به دو دسته منابع مرجع عمومى و تخصصى تقسیم می شوند. منابع مرجع عمومى، منابعى هستند که از نظر موضوع دامنه گستردهاى دارند و شامل اطلاعات در زمینهها و موضوعات مختلفى هستند مانند فرهنگ فارسى؛ اما منابع مرجع تخصصى حاوى اطلاعات در موضوع معینى هستند مانند فرهنگ علوم قرآنی یا فرهنگ علوم سیاسى. دانشجویان و محققین محترم باید توجه داشته باشند که آشنایى با منابع مرجع هر رشته علمى از ضروریات کار تحقیق در آن رشته است زیرا مراجعه به منابع مرجع، نخستین گام در دسترسى به اطلاعات مورد نیاز مىباشد.
انواع کتب مرجع
منابع مرجع در کتابخانه ها را مى توان به منابع مرجع کتابى (یا نوشتارى) و منابع مرجع غیر کتابى تقسیم کرد. برخی از منابع مرجع کتابى عبارتند از:
1. واژه نامه ها : این کتابها حاوى مجموعهاى از لغات هستند که تلفظ، اشتقاق، معانى و هجا بندى هر لغت به تفکیک در آنها ارائه مىشود مانند: لغت نامه دهخدا.
2. دایرة المعارف ها : کتاب هایى هستند که در باره تمامی معارف بشرى، اطلاعات مستندى را به صورت مقاله ارائه مى دهند مانند: دایرة المعارف فارسى.
3. دانشنامه ها : کتاب هایی است که در بردارنده اطلاعات در بخش خاصى از دانش بشرى مى باشد. مانند: دانشنامه امام علی (ع) یا دانشنامه سیاسى داریوش آشوری.
4. کتابشناسى ها : مجموعه اى از فهرست مشخصات مربوط به کتاب ها، نشریات، گزارش های مختلف، پایان نامه ها و مواد دیگر هستند که نوعى ارتباط و همسانى در بین آنها مشاهده مى شود.
5. نمایه ها : نشریاتى هستند که فهرستى از موضوعات، واژه هاى مهم، اسامى افراد یا اَعلام و دیگر مطالب کتب، روزنامه ها، مجلات و منابع غیر کتابى در آن گنجانده شده است.
6. فرهنگهاى شرح حال : کتابهایى است که حاوى طلاعات فشرده اى از زندگى افراد و شخصیت هاى برجسته در زمینه هاى گوناگون مى باشد مانند: مشاهیر جهان .
7. سال نامه ها : نشریاتى است که به طور سالانه، آخرین و جدیدترین اطلاعات را ارائه مى دهند مانند: کیهان سال.
منابع مرجع غیر کتابى نیز در کتابخانه ها وجود دارد که از آن جمله مى توان به نرم افزارها، میکرو فیلم ها و مانند آن اشاره کرد.
برگه دانها معمولاً بر اساس سه محور تنظیم مى شود: بر اساس موضوع منبع، بر اساس نام مؤلف و نویسنده منبع و سرانجام بر اساس نام و عنوان منبع. البته باید توجه داشت که رده بندى موضوعى، کار برد بیشترى دارد زیرا دانشجویان و محققین معمولاً پس از انتخاب موضوع و ساختن کلید واژه ها، نیازمند شناسایى منابع مناسب هستند بنابراین در این شرایط، تنها چیزى که در اختیار دارند موضوعى است که مى خواهند پیرامون آن تحقیق کنند.
با استفاده از بر گه دانها و اطلاعات موجود در بر گه هاى معرفى کتاب، مى توان بخشى از منابع مورد نیاز را شناسایى کرد. در این مرحله پس از شناسایى هر کتاب باید مشخصات کامل هر منبع و آدرس کتابخانه اى آن را یادداشت نمود تا به هنگام لزوم به اصل کتاب مراجعه شود. البته براى شناسایى منابع، امکانات دیگرى نیز در کتابخانه وجود دارد که آشنایى با آنها بسیار ضرورى است. این امکانات معمولاً در سالن مرجع کتابخانه ها وجود دارند و امانت داده نمى شوند بلکه محققین مى توانند از آنها در خود کتابخانه استفاده کنند.
کتابشناسی ها
کتابشناسى ها، از جمله منابع مرجعی هستند که فهرست کتابهاى منتشر شده در مقطع زمانى خاص یا در باره موضوع مشخصی را معرفى مى کنند. کتابشناسى ها انواع گوناگونى دارند؛ به عنوان مثال در برخى از این نوع کتابها ضمن معرفى مشخصات کتاب منتشر شده، توضیحاتى نیز پیرامون محتواى کتاب ارائه مى شود(کتابشناسى هاى توصیفى).
مجله نمایه
براى دسترسى به آدرس مقالات و مطالبى که ممکن است در نشریات مختلف پیرامون موضوع مورد تحقیق نوشته شده باشد، مىتوان از نشریاتى که معمولا به نام «نمایه» یا «فهرست مقالات فارسى» منتشر می شوند، استفاده کرد. نمایه ها نیز انواع و اقسامى دارند که مهم ترین آنها از سوى «دبیرخانه هیأت امناى کتابخانه هاى عمومى کشور» منتشر مى شود و کلیه اطلاعات مربوط به مقالات منتشر شده در نشریات تحت پوشش را به صورت ماهانه معرفى مىکند.
بنابراین از طریق برگه دانها، کتابشناسى ها و نمایه ها مى توان منابع مورد نیاز را شناسایى کرد. در این مرحله باید لیست کاملى از منابع شناسایى شده تهیه نمود و برخى از منابع مهم را نیز مورد بررسى اجمالی قرار داد. پس از تهیه لیست منابع باید براى نوشتن طرح تحقیق آماده شد ولى قبل از ورود به این مرحله باید با چگونگى طبقه بندى کتابها در کتابخانه ها آشنا شد.
آشنایی با روشهای طبقه بندى منابع در کتابخانه
در کتابخانه ها از روشهاى مختلفى براى طبقه بندى انواع منابع موجود در آن، چه به صورت علمى و چه به صورت غیر علمى، استفاده می گردد. امروزه در بیشتر کتابخانه ها از دو روش دیویى و روش کنگره برای طبقه بندی منابع استفاده می شود.
1. روش دیویى
ملویل دیویى (1931-1851) مبتکر این روش است. روش دیویی به روش اعشارى یا دهدهی نیز مشهور است زیرا در این روش، کلیه دانش های بشرى به ده طبقه اصلى تقسیم می گردد؛ هر طبقه نیز به ده بخش و هر بخش را نیز به ده قسمت تقسیم گردیده است. ده طبقه اصلى تقسیمات دیویى به شرح زیر است. بخشها و قسمت هاى بعدى را مى توان در کتابچه هایى که این تقسیمات را به طور مفصل شرح داده اند مورد مطالعه قرار داد.
2. روش کنگره
در این روش کلیه معارف بشرى به 21 طبقه اصلى تقسیم شده است و براى مشخص کردن این طبقات از یکدیگر، از حروف الفباى انگلیسى استفاده مى گردد. براى مشخص کردن رده هاى جزئى تر نیز از ترکیبى از حروف و عدد استفاده مى شود.
آشنایى با انواع منابع مرجع در کتابخانه
مهم ترین قسمت هر کتابخانه از دیدگاه یک محقق، قسمتى است که منابع مرجع در آن نگهدارى می شود. منابع مرجع، کتاب یا دیگر مواد کتابخانه اى هستند که براى یافتن اطلاعات معین و محدودى تهیه و تنظیم شدهاند. هدف از مراجعه به این منابع، خواندن تمام صفات آن نیست؛ بلکه بیشتر این دسته از منابع در حکم راهنما و واسطه دستیابی ما به منابع مورد نیاز می باشند مانند کتابشناسی ها و نمایه ها.
البته برخی از منابع مرجع مانند واژه نامه ها و دایرة المعارف ها، حاوی اطلاعات اولیه و بسیار ضروری هستند ؛ به همین دلیل، بسیار شایسته است که هر محققی در ابتدای کار و به عنوان نخستین گام در شناسایی منابع تحقیق به آنها مراجعه کند. بنابراین منابع مرجع یکى از مهم ترین ابزارهاى تحقیق است و هر محققى باید با انواع و شیوه استفاده از هر کدام از آنها به خوبى آشنا باشد.
ویژگی هاى منابع مرجع
1. نخستین ویژگی منابع مرجع آن است که همه مطالب آن خوانده نمى شود، بلکه محقق در صدد یافتن اطلاعات خاصى از درون آن است.
2. اطلاعات آن، کوتاه و مختصر است و تنها نکات اساسى و مهم در آن قید شده است.
3. در محلی مستقل و جداگانه به نام سالن مرجع، بایگانى مىشود.
4. استفاده از این منابع تنها در کتابخانهها میسر است؛ یعنى امانت داده نمىشوند.
5. در تدوین و نگارش منابع مرجع، به علت حجم و گستردگى زیاد آن، معمولاً تعداد زیادی از محققین ، کارشناسان و نویسندگان با تجربه شرکت دارند.
6. در استفاده از این منابع، جدیدترین آنها همیشه باید مورد نظر باشد.
7. روش تنظیم آنها ممکن است الفبایى، موضوعى یا به ترتیب تاریخى باشد.
منابع مرجع مستقل و وابسته
منابع مرجع از نظر شیوه ارائه اطلاعات به دو دسته منابع مرجع مستقل و وابسته تقسیم شود. منابع مرجع مستقل منابعى هستند که به صورت مستقیم به سوال هاى محققین پاسخ مىدهند؛ یعنى حاوى اطلاعات مورد نیاز آنهاست. منابعی چون واژه نامه ها، دایرة المعارف ها، دانشنامه ها جزوه منابع مستقل به شمار می آیند. اما منابع مرجع وابسته، منابعى هستند که تنها آدرس و مشخصات کتاب شناختى نشریات ادوارى و سایر منابع غیر کتابى را ارائه می دهند. منابعی چون فهرست مقالات فارسی، انواع نمایه ها و کتابشناسى ها را می توان از این دسته از منابع مرجع دانست.
منابع مرجع عمومی و تخصصی
منابع مرجع همچنین از نظر حدود و دامنه اطلاعات موجود نیز به دو دسته منابع مرجع عمومى و تخصصى تقسیم می شوند. منابع مرجع عمومى، منابعى هستند که از نظر موضوع دامنه گستردهاى دارند و شامل اطلاعات در زمینهها و موضوعات مختلفى هستند مانند فرهنگ فارسى؛ اما منابع مرجع تخصصى حاوى اطلاعات در موضوع معینى هستند مانند فرهنگ علوم قرآنی یا فرهنگ علوم سیاسى. دانشجویان و محققین محترم باید توجه داشته باشند که آشنایى با منابع مرجع هر رشته علمى از ضروریات کار تحقیق در آن رشته است زیرا مراجعه به منابع مرجع، نخستین گام در دسترسى به اطلاعات مورد نیاز مىباشد.
انواع کتب مرجع
منابع مرجع در کتابخانه ها را مى توان به منابع مرجع کتابى (یا نوشتارى) و منابع مرجع غیر کتابى تقسیم کرد. برخی از منابع مرجع کتابى عبارتند از:
1. واژه نامه ها : این کتابها حاوى مجموعهاى از لغات هستند که تلفظ، اشتقاق، معانى و هجا بندى هر لغت به تفکیک در آنها ارائه مىشود مانند: لغت نامه دهخدا.
2. دایرة المعارف ها : کتاب هایى هستند که در باره تمامی معارف بشرى، اطلاعات مستندى را به صورت مقاله ارائه مى دهند مانند: دایرة المعارف فارسى.
3. دانشنامه ها : کتاب هایی است که در بردارنده اطلاعات در بخش خاصى از دانش بشرى مى باشد. مانند: دانشنامه امام علی (ع) یا دانشنامه سیاسى داریوش آشوری.
4. کتابشناسى ها : مجموعه اى از فهرست مشخصات مربوط به کتاب ها، نشریات، گزارش های مختلف، پایان نامه ها و مواد دیگر هستند که نوعى ارتباط و همسانى در بین آنها مشاهده مى شود.
5. نمایه ها : نشریاتى هستند که فهرستى از موضوعات، واژه هاى مهم، اسامى افراد یا اَعلام و دیگر مطالب کتب، روزنامه ها، مجلات و منابع غیر کتابى در آن گنجانده شده است.
6. فرهنگهاى شرح حال : کتابهایى است که حاوى طلاعات فشرده اى از زندگى افراد و شخصیت هاى برجسته در زمینه هاى گوناگون مى باشد مانند: مشاهیر جهان .
7. سال نامه ها : نشریاتى است که به طور سالانه، آخرین و جدیدترین اطلاعات را ارائه مى دهند مانند: کیهان سال.
منابع مرجع غیر کتابى نیز در کتابخانه ها وجود دارد که از آن جمله مى توان به نرم افزارها، میکرو فیلم ها و مانند آن اشاره کرد.
آشنایی با مراحل تحقیق: انتخاب موضوع
فرآیند تحقیق دارای مراحل مختلفی به شرح زیر است:
۱.انتخاب موضوع
۲. شناسایی منابع
۳. تدوین طرح تحقیق
۴. جمع آوری اطلاعات
۵. دسته بندی، تحلیل و پردازش اطلاعات
۶.جمع بندی و نتیجه گیری
۷. تدوین گزارش تحقیق (به صورت رساله تحصیلی با مقاله علمی)
در این قسمت ، به تدریج هریک از این مراحل تشریح خواهند شد.
1. انتخاب موضوع
اولین مرحله تحقیق احساس وجود یک مشکل یا مواجه شدن با یک سوال است. در اینجاست که موضوع تحقیق شکل مى گیرد؛ به عبارت دیگر حوزهاى که باید تحقیق در آن انجام شود مشخص مى گردد. در انتخاب موضوع تحقیق باید نکات مختلفی را مورد توجه قرار داد:
۱. موضوع تحقیق مورد علاقه محقق باشد و نسبت به آن احاطه علمى داشته باشد.
۲.موضوع داراى اهمیت و ضرورت بوده و مشکلى را از میان بردارد.
۳.دامنه موضوع محدود بوده و حد و مرز مشخصى داشته باشد.
۴.موضوع تحقیق از نظر فراهم بودن شرایط و امکانات، تحقیق پذیر باشد.
۵. موضوع تکرارى نباشد یعنى در مورد آن تحقیق کاملی انجام نشده باشند.
۶. موضوع از نظر ارزشى باید خنثى باشد یعنى نشان دهنده قضاوت شخصى محقق نباشد.
۷. موضوع همچنین از یک سو باید بدون ابهام بوده و از سوی دیگر، کوتاه و مختصر باشد.
۸. عبارت موضوع باید حاوی نشانه های روشنی از سوال و فرضیه تحقیق باشد..
شیوه بهره برداری صحیح از منابع و ماخذ
شیوه های استفاده عبارت اند از:
1-مستقیم
2-غیر مستقیم
شیوه اول :استفاده یا برداشت مستقیم:منظور آن است که در مرحله فیش برداری وقتی از عین مطلب نکته و جمله های منبعی استفاده می کنیم باید این نکات مراعات شود:
1- در نقل مطلب دقت کنیم که هیچگونه کاهش،افزایش یا تغییری در جمله ها برداشت شده صورت نگیرد.
2-تمام مطالب منقول و در داخل نشانه نقل قول مستقیم قرار دهیم و درپایان طلب باگذاشتن یک نشانه خواننده را به حاشیه ارجاع دهیم تا در صورت لزوم بدان مراجعه کند.
3-می توانیم چپ چین کنیم بدون گیومه.
4-درهرصورت براساس نشانه ارجاع پایان مطلب برداشت شده باید مشخصات دقیق مآخذ آنرا ارایه کنیم.
شیوه دوم استفاده غیر مستقیم:هیچ مطلب یا جمله ای را عینا از روی مآخذ مورد مطالعه برداشت نکنیم ،امااندیشه و درون مایه ی نوشته ما مبتنی به آن مآخذ باشد که به چند صورت است:
1-خلاصه از یک مطلب را نقل میکنیم.
2-ظرف بیان را بنابه دلایلی عوض میکنیم،یعنی مطلب را به قلم خود باز نویسی میکنیم.
3- در متن منقول دخل و تصرف می کنیم و کلمات و جملاتی را به دلایلی عرض میکنیم،اما بافت کلی مطلب براساس متن است.
4-از مفهوم کتاب یا مقاله ای متاثر می شویم و اندیشه جاری در آن به اندیشه و دریافت های ما جهت میدهد،بدون آنکه هیچگونه استفاده ای ازمتن آن کرده باشیم که به آن برداشت کلی می گویند.
منبع:رموز پژوهشگری،سید حسبن اسحاقی
ظرافت ها و مواد تحقیق
1-جوهر تحقیق:یعنی جان مایه واقعی تحقیق که ابتکار است.
2-کلید تحقیق:همان کلید دانش و پرسش اشت.
3-تحقیق تولید:تحقیق نو آوری و گامی به پیش نهادن و پویایی پیوسته برای دست یابی به آنچه پیش روست.
4-کمال تحقیق:به راستی پزوهشگری که رنج تحقیق را برخود هموار میکند و نکته ی ناگشوده ای را میگشاید و مجهولی را معلوم میدارد.
منبع: روش پژوهش وکلاسداری،حجت الاسلام والمسمین جواد محدثی
درست نویسی پژوهش
-نویسنده باید نتیجه پژوهش خود را درست بنویسد جهات مورد نظر برای درست نویسی اینهاست:
1-درست نویسی ازجهت املایی و غلط نبودن کلمات
2-درست نویسی از حیث رسم الخط و شکل درست و پذیرفته شده واژه ها و فصل و وصل ها
3-درست نویسی از نظر دستور زبان و قواعد دستوری فارسی
4-درست نویسی از جهت علایم نگارشی و سجاوندی که در سراسر نوشته به کار می رود
5-درست نویسی از لحاظ محتوا
یک نتیجه گیری خوب
1-ذکر اهداف انجام پژوهش
2-تبیین میزان ارتباط یافته های حاصل از پژوهش با اهداف درنظر گرفته شده از انجام پژوهش
3-تعمیم پذیری یافته های پژوهش
4-مقایسه ی یافته های پژوهش با پژوهش های قبلی و ذکر دلایل احتمالی برای توافق یا عدم توافق بین نتایج
5-محدودیت های پژوهش
6-پیشنهاد برای پژوهش های آینده در این خصوص
7-نتیجه نهایی که از پژوهش حاصل شده است
ویژگی های یک مقاله
نگارش علمی: چگونه يك مقدمه خوب براي مقاله خود بنويسيم؟
مقدمه يكي از بخشهاي يك مقاله علمي است كه همچون دريچهاي، خواننده را از دنياي بيرون به دنياي درون مقاله ميبرد و در حكم نقشه راه براي خواندن كل مقاله مي باشد. هدف اصلي از بيان مقدمه پاسخ به اين سوال است كه «چرا پژوهش انجام شده است». خيلي از اوقات مقدمه مقالهاي كه براي مجله فرستاده ميشود، تنها قسمتي است كه خوانده ميشود. براساس بررسيهاي صورت گرفته به عبارت ديگر اكثر داوران در مجلات علمي تصميم خود را پيرامون قبول يا رد مقاله در 15 دقيقه اول خواندن آن كه عمدتاً منطبق با مقدمه است ميگيرند. لذا صاحبنظران مقالهنويسي پيشنهاد ميكنند كه حداقل نيمي از زمان نوشتن مقاله، به نگارش مقدمه و نتيجهگيري اختصاص يابد.
ساختار كلي و محتواي مقدمه چيست؟
بطور كلي ساختار مقدمه از توالي زير پيروي ميكند:
1) ارائه زمينه و ديدگاه درباره موضوع و اهميت
2) مروري كوتاه بر متون علمي موجود
3) بيان منطق منجر به انجام پژوهش
4) بيان هدف مطالعه
رسالت اصلي مقدمه، پاسخ گويا به اين سوال است كه چرا مطالعه انجام شده و انگيزه پژوهشگر از انجام آن چه بوده است. ذكر دقيق اينكه چه مطلبي قرار است در مقاله بيان شود و موضوع اصلي مطالعه چيست مهمترين موضوعي ميباشد كه به آن پرداخته ميشود.
الهم عجل لولیک الفرج
یاصاحب الزمان(عج)
عصر انتظار، ولادتت را به جشن گرفته است، ای گل نرگس
چشمان منتظر ما، خیس از اشک شوق میلاد توست، مهدی زهرا(عج)
خجسته باد میلاد مولود نجات
خجسته باد بزم قدسیان در صبحی که آفتاب زمین و آسمان به زیر سقف خانه نرگس طلوع می کند.
یا علی(ع)
ویژگی های یک چکیده خوب
از متن و سبک معمولی متن پیروی کند. یک چکیده نمیتواند سبک نگارش غیرمتعارف داشته باشد. همچون متن معمولی کارنوشت، گزارش، یا مقاله، چکیده نیز با بندها و جملههای کامل نوشته میشود و در آن از جملهوارهها یا عبارتهای ناکامل استفاده نمیشود.
- بیشترین و مهمترین اطلاعات را در خود دارد. یک چکیده میبایست به گونهای نگاشته شود که از فضای محدود آن بتوان بیشترین استفاده را نمود. بنابراین، نویسندهی چکیده سعی میکند بیشترین و مهمترین اطلاعات را در بندها و جملههایش بگنجاند.
- بندهای (پاراگرافها) چکیده میبایست به صورت یکپارچه، منسجم، کوتاه و رسا باشند و به گونهای نوشته شوند که مستقل باشند و وابستگی معنایی و نوشتاری به متن اصلی یا بندهای پیش و پس خود نداشته باشند. به کاربردن جملهوارههایی نظیر «همانگونه که از متن برمیآید»، «به جدول یا نمودار شمارهی … رجوع کنید» و یا «همانگونه که در بالا اشاره شد»، نمیتواند در یک چکیده مناسب باشد، چون استقلال آن و نیز استقلال بندها را به پرسش میکشد.
- از یک ساختار مناسبی برخوردار باشد که در آن عناصر اصلی مقاله به ترتیب مطرح میشوند و در آن سکته یا عدم پیوستگی به چشم نمیخورد. بنابراین میبایست در بند مقدماتی انگیزه و مساله مطرح شود، بعد روش شناسایی بیابد، آنگاه یافتهها و نتایج ارائه گردند و در پایان نیز نتیجهگیری و پیشنهادها ذکر شود.
برخی ویژگی های موضوع تحقیق
موضوع تحقیق باید دارای ویژگی هایی باشد که برخی از آن ها عبارتند از :
- به خوبی محتوای پژوهش را معرفی کند.
- در حد امکان فاقد عبارات اختصاری باشد.
- در حد امکان کوتاه و رسا باشد.
- فاقد قضاوت و القای مفاهیم باشد.
- به صورت سوالی عنوان نشود.
- به جامعه آماری مورد بررسی اشاره کند.
- به گونه ای جذاب و جالب توجه نوشته شود.
- به ابتکار خاص موجود در تحقیق اشاره کند.
انواع تحقیق
1.تحقیق ابتکاری:پژوهشی برای یافتن وکشف حقیقتی که بردیگران مجهول بوده وقبلا کسی به آن نپرداخته است.
2.تحقیق تکمیلی:پژوهشی براساس آنچه پژوهشگران دیگر یافته اند وروشنگری درباره مواردی است که درتحقیق پیشینیان مجهول یا مبهم مانده است.
3.تحقیق کاربردی:درجستجوی دستیابی به هدفی علمی است و به تصمیم گیری درباره چیزی منجر میشود.
4.تحقیق بنیادی.هدف عمده ان افزایش حیطه دانش و اگاهی است.
5.تحقیق علی یا مقایسه ای:این نوع از تحقیق درپی یافتن علت های ااحتمالی یک الگوی رفتاری و بررسی علل پس از وقوع انهاست.
6.تحقیق توسعه ای:باتکیه بر دانش موجود وبه منظور ایجاد روشهای جدید یا بهبود روشهای گذشته یا وسعت دادن به گستره ی یک علم صورت می گیرد.
(رموز پژوهشگری.اسحاقی.ص23)
آشنایی با پژوهش علمی
۱.تعریف پژوهش علمی:
مطالعه ای نظام مندوکنترل شده تجربی و انتقادی درباره ی یک یا چند قضیه ی فرضی در زمینه روابط احتمالی میان پدیده های طبیعی است.
۲.کارکرد های پژوهش علمی:
الف)پژوهش دانش نو می آفریند
ب)امکان کشف کاربرد تازه دانش ممکن را فراهم میکند
پ) به تکامل معنوی و حرفه ای پژوهشگر کمک میکند
ج) پژوهش میتواند منبع درآمد مادی باشد
د)پژوهش به آموزش بهتر می انجامد و دانش نو و توسعه ی برنامه های آموزشی مکمل یکدیگراند
ث) موجب پیشرفت جامعه و تضاد های جامعه میشود
خ) باعث رابطه ی بهتر بشر با دنیا میشود
۳.ویژگی های پژوهش علمی:
الف) هدفمندی
ب) تکرارپذیری
پ)دقت و اعتماد
ت) تعمیم پذیری
ث) افزایشی بودن
ج)تجربی بودن
چ)صبر طلبی
ح)شهامت طلبی
خ)مسئله مداری
د)نظریه پردازی
ذ)تخصص ورزی
فرهنگ مکتوب و این همه پاداش
پیامبر خدا(ص):
مومن چون از دنیا رود و برگه ای حاوی دانش از خود برجای نهد این برگه در روز رستاخیز میان او و آتش دوزخ پرده ای شود و خدای
خجسته و بزرگ برای هر حرفی که بر آن برگه نوشته شده باشد شهری به فراخناکی هفت گیتی به وی بخشد.
بحار الانوار ج2 ص144
تحقیق از دیدگاه امام علی (ع)
امام علی (ع) میفرماید:
هر تلاشی که در آن تحقیق و حقیقت جویی نیست بهره ای ندارد.
معجم الفاظ غررالحکم ص249
جایگاه علم و دانش در احادیث حضرت محمد (ص)
اهمیت علم و اهل علم در احادیث پیامبر (ص)
_ علمای (راستین) وارثان پیامبرانند.
_ ایمان برهنه است و لباس او پرهیزگاری است و زینت و آرایش او حیا و شرم است و ثمر و بهره او علم و آگاهی.
_ نزدیكترین مردمان به درجه نبوت اهل علم و جهادند: اما اهل علم به این خاطر كه مردم را بر آنچه كه پیامبران آورده اند ارشاد و راهنمائی می كنند، و اهل جهاد با شمشیر (و اسلحه زمان خود) (به خاطر استقرار و توسعه) آنچه كه پیامبران آورده اند جهاد میكنند.
_ عالم (واقعی) امین خدای پاك و منزه است در روی زمین (در تعلیم و توسعه دین).
_ در روز قیامت سه گروه طلب عفو و بخشش می كنند، اول پیامبران، بعد، علمای (عاملین) سپس شهدای (راه دین).
_ بامداد (یكروز) بدنبال آموختن بابی از علم بروی بهتر از آن است كه صد ركعت نماز بگزاری.
_ خداوند به هیچ عالمی، علمی نداده است مگر اینكه همان عهد و پیمانی را كه بر پیامبران بسته است بر او نیز گرفته است كه آن را (برای مردم) بیان كند و پنهان ندارد.
_ پیامبر اكرم (ص) خطاب به معاذ فرمودند: اگر خداوند یك مرد را به واسطه تو هدایت كند از دنیا و آنچه كه در دنیاست برای تو بهتر می باشد.
_ طلب علم بر هر فرد مسلمان فرض است.
_ علم را بجوئید گرچه در چین (محل دوری) باشد.
_ در روز قیامت شدیدترین افراد از نظر عذاب،عالمی است كه خداوند علم او را سودمند نساخته باشد.
_ كسی كه علمش بیشتر شود و هدایت و راستیش افزون نشده باشد، جز دوری از خدا چیزی را نیفزوده است.
جایگاه علم و دانش در احادیث حضرت محمد (ص)
پ
درجات علم
- یرفع الله الذین آمنوا منكم و الذین اوتوا العلم درجات” مجادله ۱۱
(خداوند كسانی از شما را كه ایمان آورده اند بالا می برد و به كسانی كه بهره ای از علم دارند درجات بزرگی می بخشد.)